Jezioro Świerklaniec

Jezioro Świerklaniec

Jezioro Świerklaniec (Kozłowa Góra) – sztuczny zbiornik wodny wybudowany w 1939 roku, utworzony przez spiętrzone wody rzeki Brynicy,  5 kilometrów na północ od Piekar Śląskich. Typ zapory ziemna a jej wysokość to 6 metrów powierzchnia zbiornika przy normalnym poziomie piętrzenia wynosi 5,50 km², a pojemność 13,05 mln m³, głębokość wynosi około 4,5 metra długość zbiornika to 3,6 kilometra, średnia szerokość 1,5 kilometra . Spełnia zadanie głównie przeciwpowodziowe. Zbiornik Kozłowa Góra został wybudowany na terenach nieużytków dawnego pogranicza rosyjsko-pruskiego. Został on utworzony w latach 1933–1939 jako polska budowla strategiczna do celów militarnych . Liczący 38 kilometrów od Przeczyc na północy po Tychy na południu system fortyfikacji, szacuje się że obejmuje on 180 różnych militarnych obiektów, elementy systemu umocnień stałych i polowych (np. schrony bojowe, zapory przeciwczołgowe, stanowiska artylerii) Obszaru Warownego “Śląsk”.

Lata trzydzieste to był okres ciągle pogarszających się stosunków polsko – niemieckich i tak już napiętych po powstaniach śląskich oraz plebiscycie. Zbiornik był więc elementem krajobrazu warownego, którego elementy występują w okolicach zbiornika do dnia dzisiejszego. W pierwszych latach powojennych (1948-1951), w związku z ciągłymi niedoborami wody w regionie górnośląskim, zbiornik zaadaptowano do funkcji rezerwuaru wody pitnej wodociągowej wznosząc stację uzdatniania wody. Woda w zbiorniku Kozłowa Góra , który pełni funkcje zaopatrzenia w wodę pobliskiej stacji uzdatniania wody Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów, posiada 2 klasę czystości. W tym zbiorniku obowiązuje zakaz kąpieli. Popularna i oficjalna nazwa zbiornika pochodzi od Kozłowej Góry, dzielnicy Piekar Śląskich.

Jezioro Świerklaniec
Jezioro Świerklaniec oraz krajobraz

Od strony Świerklańca znajduje się wał ochronny o długości 3 kilometrów idąc wzdłuż tego wału docieramy do pozostałości rezydencji rodziny Donnersmarck,  obszaru warownego, park pałacowy z zabytkową zabudową w Świerklańcu.  Brzegi zbiornika są zróżnicowane. Na południu zamyka go betonowa tama. Od strony zachodniej i częściowo północno-zachodniej otacza go ziemno-betonowy wał. W części północnej znajduje się ujście Brynicy z rozległymi trzcinowiskami, generalnie jednak roślin nie jest tu dużo, co można zawdzięczać Amurom, którymi woda ta była kiedyś zarybiana. Od wschodu brzeg jest naturalny, płaski z szuwarami, trzcinowiskami i podmokłymi łąkami. Zbiornik posiada znaczenie przyrodnicze i krajobrazowe strefa cofki to ważne miejsce lęgowe wielu gatunków ptaków, w jego otoczeniu stwierdzono 202 gatunki ptaków, z tego 78 gatunków lęgowych i 124 gatunki przelotnych i zimujących.

W ograniczonym zakresie jest wykorzystywany turystyczno-rekreacyjnie ale jezioro ma wiernych wędkarzy gdyż jest bardzo dobrym łowiskiem Sandaczowo – Leszczowym, lecz lista tutejszych gatunków ryb jest znacznie dłuższa. Są niedobitki wspomnianego wcześniej Amura, które zdążyły dorosnąć do masy nawet 30 kg. są też bardzo duże Karpie, Leszcze nie są może tak okazałe jest ich za to sporo, wodę zamieszkują też liczne stada Płoci, z grona drapieżników można wymienić Szczupaki jest ich tu wiele i pływają wśród nich piękne okazy, co prawda niewiele jest Sumów i Węgorzy, ale spośród tych pierwszych łowi się już duże sztuki o masie nawet 25 kg, zaś Węgorze trafiają się o długości 1 metra. Warto tu dodać, że obydwoma wymienionymi gatunkami zbiornik jest stale zarybiany .

Jezioro Świerklaniec